Το νέο νομοσχέδιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης που προβλέπει σωρεία αλλαγών στον Ποινικό Κώδικα και στον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας παρουσιάστηκε από τον υπουργό και τον υφυπουργό Δικαιοσύνης.

Οι αλλαγές που προωθεί το Υπουργείο Δικαιοσύνης κινούνται σε δύο βασικούς άξονες: Αρχικά να τεθεί ένα τέλος στην ατιμωρησία ευρύτερα με περιορισμό της κυρίαρχης μικρομεσαίας εγκληματικότητας και δεύτερον να επιταχυνθεί η ποινική διαδικασία, με απώτερο και μεγαλύτερο στόχο την αντιμετώπιση της καθυστέρησης στην απονομή δικαιοσύνης.

Στην παρουσίαση, τόσο ο υπουργός Γιώργος Φλωρίδης, όσο και ο υφυπουργός Γιάννης Μπούγας τόνισαν πως «το προτεινόμενο σχέδιο νόμου προκρίνει ως σημείο κλειδί την έκτιση των ποινών. Εντοπίζει κατά βάση το ποινικό έλλειμμα στη μη εκτέλεση των ποινών, διότι ειδικά για τα μικρομεσαία αδικήματα, οι προβλεπόμενες ποινές μέχρι τριών ετών, κατά κανόνα δεν εκτίονται. Εξ αιτίας αυτής της κατάστασης, αναπτύσσεται και το κύριο μέρος του διαβρωτικού αισθήματος της ατιμωρησίας που κυριαρχεί σήμερα στην ελληνική κοινωνία. Η φιλοσοφία του νομοσχεδίου με σκοπό την καταπολέμηση της ατιμωρησίας, έχει κανόνα την έκτιση των ποινών και εξαίρεση την αναστoλή τους. Οι ποινές θα εκτίονται είτε μερικά είτε συνολικά».

-Μεγαλύτερος χρόνος παραμονής στη φυλακή

Οι νέες διατάξεις προβλέπουν την αύξηση του ανώτατου ορίου πρόσκαιρης κάθειρξης από τα 15 έτη που ισχύει σήμερα στα 20 έτη. Αφορά στα λεγόμενα «βαριά» κακουργήματα, όπως βιασμός, ληστεία, εμπρησμός με δόλο, διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης κ.α.
Συγχρόνως, αυξάνεται το ύψος της συνολικής ποινής που θα εκτίθεται, για επιμέρους καταδίκες, από τα 20 έτη στα 25 για τα κακουργήματα και από τα 8 έτη στα 10 για τα πλημμελήματα.

Σχετικά με την υφ όρων απόλυση, θα χρειάζεται περισσότερος χρόνος παραμονής στη φυλακή για να μπορεί κάποιος καταδικασθείς να θεμελιώσει δικαίωμα για αποφυλάκιση. Στις περιπτώσεις της υφ όρων απόλυσης, το δικαστικό συμβούλιο θα υποχρεούται να εξετάζει ουσιαστικά κριτήρια που συνδέονται με τη βαρύτητα του εγκλήματος, τα ατομικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά του καταδικασθέντος καθώς και την τρέχουσα στάση του απέναντι στο έγκλημα ή στα εγκλήματα που διέπραξε.

-Όποιος διαπράττει πλημμέλημα θα εκτίει την ποινή του

Για ποινές φυλάκισης από δύο έτη και άνω που επιβάλλονται για πλημμελήματα, προβλέπεται υποχρεωτική έκτιση μέρους ή του συνόλου της ποινής.

Για ποινές έως 1 χρόνο εφόσον δεν υπάρχει άλλη αμετάκλητη καταδίκη θα προβλέπεται αναστολή της ποινής.

Για ποινές από ένα έως δύο χρόνια προβλέπεται είτε αναστολή είτε μετατροπή της ποινής σε χρηματική είτε έκτιση μέσω κοινωφελούς εργασίας.

Για ποινές από 2 έως 3 έτη θα εκτίεται ένα μέρος της ποινής από 1 έως 6 μήνες και το υπόλοιπο θα αναστέλλεται.

Για ποινές από 3 έως 5 έτη δεν θα δίδεται αναστολή και εφόσον υπάρξει αμετάκλητη καταδίκη ο καταδικασθείς θα οδηγείται στη φυλακή.

-Όχι δεύτερη αναβολή στις ποινικές δίκες

Το νέο νομοσχέδιο επιχειρεί να εμποδίσει τις διαρκείς αναβολές δικών σε όλες τις βαθμίδες της δικαιοσύνης. Αναβολή σε δίκη θα δίνεται μόνο μία φορά και μάλιστα θα υπάρξει πρόβλεψη παραβόλου υπέρ δημοσίου, για την ενίσχυση των υποδομών της δικαιοσύνης, όταν το αίτημα αναβολής αφορά παράλληλη επαγγελματική υποχρέωση συνηγόρου σε άλλη δίκη.

Ακόμη, όπου η φυσική παρουσία μπορεί να αντικατασταθεί με την χρήση της τεχνολογίας αυτό θα προτιμάται ειδικότερα αν υπάρχει σοβαρό κώλυμα εμφάνισης ή κίνδυνος από την αναβολή για την ασφαλή διεξαγωγή της διαδικασίας. Μάλιστα το υπουργείο επιχειρεί να βάλει φρένο και στους «δικομανείς» καθώς το παράβολο θα ανέβει στα 100 ευρώ και θα επιβαρύνονται και με τα δικαστικά έξοδα.

-Επιταχύνεται η ποινική δίκη

Στο νέο σχέδιο νόμου προβλέπεται:

• Η παραπομπή απευθείας στο ακροατήριο του ποινικού δικαστηρίου από τον εισαγγελέα, σε αρκετές περιπτώσεις χωρίς ν’ απαιτείται βούλευμα.
• Η αύξηση των μονομελών συνθέσεων των δικαστηρίων αντί τριμελών.
• Η αξιοποίηση του θεσμού της ποινικής διαπραγμάτευσης και πριν την άσκηση δίωξης.

-Ειδική μνεία στην ενδοοικογενειακή βία

Βασική επιδίωξη του υπουργείου είναι η προστασία των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας. Θεσπίζεται λοιπόν, ειδική υποχρέωση σε εκπαιδευτικούς, γιατρούς, νοσηλευτές, κοινωνικούς λειτουργούς, ψυχολόγους, να καταγγέλλουν περιστατικά κακοποίησης ενώ προβλέπεται πλέον και ακαταδίωκτο από μηνύσεις, αναφορές και πειθαρχικές διώξεις σε βάρος τους.

-Το αδίκημα του εμπρησμού

Για την πρόκληση δασικής πυρκαγιάς από αμέλεια, οι ποινές που θα επιβάλλονται θα είναι από 3 έως 5 έτη. Ακόμη, θα προβλέπονται υψηλές χρηματικές ποινές μέχρι του ποσού των 200.000 ευρώ για όλες τις περιπτώσεις εμπρησμού δάσους.

Τα κακουργήματα εμπρησμού δάσους, όπως και όλα τα κοινώς επικίνδυνα, αλλά και τα εγκλήματα κατά των συγκοινωνιών θα εισάγονται άμεσα προς εκδίκαση μετά την ανάκριση, χωρίς την τήρηση της ενδιάμεσης διαδικασίας των δικαστικών συμβουλίων.

-Οικονομικά αδικήματα – Αυταπάγγελτη δίωξη

Όλα τα κακουργήματα, απάτη, υπεξαίρεση, τοκογλυφία, απιστία κλπ θα διώκονται αυτεπάγγελτα.